第二节 鸟类资源 全区鸟类分属于16目40科,共有237种,另13个亚种(共250种)。其中雀科(Fringfllidat)
种数最多,有30种;其次是鸭科(Anatidat)25种,鹬科(Scolopacidat)22种。在250种和
亚种中,非雀形目131 种和亚种,占52.4%,雀形目119 种和亚种,占47.6%。雀形目所占比
例小于非雀形目的比例,这与全国鸟类和南方省份鸟类两大类群的比例相反,显示出北方鸟
类区系的特征。
该区由于夏季温暖,日照时间每天长达16—17小时,动物活动时间长,有利于鸟类育雏,
成为多种鸟类的天然繁殖场,繁殖鸟193 种和亚种,占全区鸟类250种和亚种的77.2%。在繁
殖鸟类中,广布种占24.5%,古北种占75.5%。该区冬季寒冷,日照时间短,越冬的种类仅占
少数,留鸟46种,占鸟类总数的18.4%,冬候鸟11种,占4.4%;夏候鸟147种,占58.8%; 旅
鸟46种,占18.4%。夏候鸟种和亚种数为留鸟种和亚种的3倍多,为冬候鸟种和亚种数的13.3
倍,此比例表明了北方鸟类区系特征。
附:大兴安岭地区鸟类名录
大兴安岭地区鸟类名录
Ⅰ.目 PODICIPEDIFORMES (1)A.P.platyrhynchos
科 Podicipedidae 20.斑嘴鸭Anas poecilorhyncha
1.角 Podiceps auritus (1)A.P.zonorhyncha
Ⅱ.鹳形目 CICONIIFORMES 21.赤颈鸭 Anas penelope
鹭科 Ardea cinerea 22.白眉鸭 Anas querquedula
2.苍鹭Ardea cinerea 23.琵嘴鸭 Anas clypeata
(1)A.C.ouyij 24.青头潜鸭 Aythya baeri
3.紫背苇
mus 26.鸳鸯 Aix galericulata
4.大麻
(1)B.S.stellaris 28.斑脸海番鸭 Melanitta fusca
鹳科 Ciconiidae (1)M.f. stejnegeri
5.白鹳 Ciconia ciconia 29.斑头秋沙鸭 Mergus albellus
(1)C.C.subsp. 30.红胸秋沙鸭 Mergus serrator
6.黑鹳 Ciconia nigra 31.普通秋鸭 Mergus merganser
Ⅲ.雁形目 ANSERIFORMES (1)M.m.merganser
鸭科 Anatidae Ⅳ.隼形目 FALCONIFORMES
7.鸿雁 Anser cygnoides 鹗科 Pandionidae
8.豆雁 Anser fabalis 32.鹗 Pandion haliaetus
(1)A.f.subsp. (1)P.h.haliaetus
9.白额雁Anser albifrons 鹰科 Accipitridae
(1)A.a. frontalis 33.凤头蜂鹰 Pernis ptilorhynchus
10.小白额雁 Anser erythropus (1)P.P. orientalis
11.灰雁 Anser anser 34.黑鸢 Milvus korschun
12.大天鹅 Cygnus cygnus (1)M.k. 1ineatus
(1)C.C. cygnrs 35.苍鹰 Accipiter gentilis
13.小天鹅 Cygngus columbianus (1)A.g. schvedowi
(1)C.c. jankowskii (2)A.g. albidus
14.赤麻鸭 Tadorna ferruginea 36.雀鹰 Accipiter nisus
15.针尾鸭 Anas acuta (1)A.n. nisosimilis
(1)A.a.acuta 37.松雀鹰 Accipiter virgatus
16.绿翅鸭Anas crecca (1)A.n. gularis
(1)A.C. crecca 38.普通鵟 Buteo buteo
17.花脸鸭 Anas formosa (1)B.b. japonicus
18.罗纹鸭 Anas falcata 39.毛脚鵟 Brteo lagopus
19.绿头鸭 Anas platyrhynchos (1)B.1. kamtschatkensis
40.金雕 Aquila chrysaetos Ⅳ.鹤形目GRUIFORMES
(1)A.C.kanadensis 鹤科 Gruidae
41.乌雕 Aguila clanga 58.灰鹤 Grus grus
42.白尾海雕 Haliaeetus albicilla (1)G.g. 1ilfordi
(1)H.a.albicilla 59.白头鹤Grus monacha
43.白尾鹞 Circus cyaneus 60.白枕鹤 Grus vipio
(1)C.c. cyaneus 61.丹顶鹤 Grus japonensis
44.鹊鹞 Circus melanoleucos 62.白鹤Bugeranus leucogeranus
45.白头鹞 Circus aeruginosus 63.蓑羽鹤 Anthopoides virgo
(1)C.a.spilonotus 秧鸡科 Rallidae
隼科 Falconidae 64.普通秧鸡 Rallus aquaticus
46.矛隼 Falco rusticolus (1)R.a.indicus
(1)F.r.obsoletus 65.骨顶鸡 Fulica atra
47.游隼 Falco peregrinus (1)F.a.atra
(1)F.P.calidus Ⅶ.鸻形目 CHARADRIIFORMES
48.燕隼Falco subbuteo 鸻科 Charadriidae
(1)F.S.subbute0 66.凤头麦鸡 Vanellus vanellus
49.灰背隼 Falco columbarius 67.灰斑鸻 Pluvialis squatarola
(1)F.C.insignis 68.金斑鸻 Pluvialis dominica
50.红隼 Falco tinnunculus (1)P.d.fulva
(1)F.t.tinnunculus 69.剑鸻 Charadrius hiaticula
V.鸡形目 GALLIFORMES (1)C.h.placidus
松鸡科 Tetraonidae 70.金眶鸻 Charadrius dubius
51.黑嘴松鸡 Tetrao parvirostris (1)C.d.curonicus
(1)T.P.parvirostris 鹬科 Scolopacidae
52.黑琴鸡Lyrurus tetrix 71.红腰勺鹬 Numenius madagas-
(1)L.t.baikalensis cariensis
53.柳雷鸟 Lagopus lagopus 72.黑尾塍鹬 Limosa limosa
(1)L.l.okadai (1)L.l.melanuroides
54,花尾榛鸡 Tetrastes bonasia 73.鹤鹬 Tringa erythropus
(1)T.b.sibiricus 74.青脚鹬 Tringa nebnlaria
雉科 Phasianidae 75.白腰草鹬 Tringa ocgropus
55.斑翅山鹑 perdix dauuricae 76.林鹬 Tringa glareola
(1)P.d.suschkini 77.矶鹬 Tringa hypoleucos
56.鹌鹑 Coturnix coturnix 78.灰鹬 Tringa incana
(1)C.c.japonica (1)T.i.brevipes
57.雉鸡 Phasianus colchicus 79.翘嘴鹬 Xenus cinereus
(1)P.C.pallasi 80.翻石鹬 Arenaria interpres
(1)A.i.interpres 101.四声杜鹃 Cuculus micropterus
81.孤沙锥 Gallinago solitaria (1)C.m.micropterus
(1)G.s.japonica 102.大杜鹃 Cuculus canorus
82.针尾沙锥 Gallinago stenura (1)C.c.canorus
83.大沙锥 Gallinago megala 103.中杜鹃 Cuculus saturatus
84.扇尾沙锥 Gallinago gllinago (1)C.s.horsfieldi
(1)G.g.gallinago Ⅺ.鸮形目 STRIGIFORMES
85.丘鹬 Scolopax rusticola 鸱鸮科 Strigidae
(1)S.r.rustieola 104.红角鸮 Otus scops
86.红胸滨鹬 Calidris ruficollis (1)O.S.stictonotus
87.长趾滨鹬 Calidris subminuta 105.雕鸮 Bubo bubo
88.乌脚滨鹬 Calidris temminckii (1)B.b.ussuriensis
89.尖尾滨鹬 Calidris acuminata 106.雪鸮 Nyctea scandiaca
90.黑腹滨鹬Calidris alpina 107.猛鸮 Surnia ulula
(1)C.a.centralis (1)S.U.ulula
(2)C.a.sakhalina 108.花头鸺鶹 Glaucidium passer-inum
91.弯嘴滨鹬 Calidris ferruginea
92.阔嘴鹬 Limicola falcinellus (1)G.P.orientale
(1)L.f.sibirica 109.长尾林鸮 Strix uralensis
Ⅷ.鸥形目 LARIFORMES (1)S.U.nikolskii
鸥科 Laridae 110.乌林鸮 Strix nebulosa
93.海鸥 Larus canus (1)S.n.1apponica
(1)L.c.kamtschatschensis 111.长耳鸮 Asio otus
94.银鸥 Larus argentatus (1)A.o.otus
(1)L.a.Vegae 112.短耳鸮 Asio flammeus
95.红嘴鸥 Larus ridibundus (1)A.f.flammeus
96.小鸥 Larus minutus 113.鬼鸮 Aegolius funereus
97.白翘浮鸥 Chlidonias leucoptern (1)A.f.sibiricus
98.普通燕鸥Sterna hirundo Ⅻ.夜鹰目 CAPRIMULGIFORMES
(1)S.h.10ngipennis 夜鹰科 Caprimulgidae
Ⅸ.鸽形目 COLUMBIFORMES 114.普通夜鹰 Caprimulgus indi-CUS
鸠鸽科 Columbidae
99.岩鸽 Columba rupestris (1)C.i.jotaka
(1)C.r.rupestris ⅩⅢ.雨燕目 APODIFORMES
100.山斑鸠 Streptopelia orientalis 雨燕科 Apodidae
(1)S.o.orientalis 115.白喉针尾雨燕 Hirundapus caudacutus
Ⅹ鹃形目 CUCULIFORMES
杜鹃科 Cuculidae (1)H.c.caudacutus
116.楼燕 Apus apus (1)E.a.flava
(1)A.a.pekinensis 129.短趾沙百灵 Calandrellacinerea
117.白腰雨燕 Apus pacificus
(1)A.P.pacificus (1)C.C.dukhunensis
ⅩⅣ.佛法僧目 CORACIIFORMES 燕科 Hirundinidae
翠鸟科 Alcedinidae 130.崖沙燕 Riparia riparia
118.普通翠鸟 Alcedo atthis (1)R.r.ijimae
(1)A.a.bengalensis 131.家燕 Hirundo rustica
戴胜科 upupidae (1)H.r.tytler
119.戴胜 Upupa epops (2)H.r.mandcshurica
(1)u.e.saturata 132.金腰燕 Hirundo daurica
ⅩⅤ.鴷目 PICIFORMES (1)H.d.daurica
啄木鸟科 Picidae (2)H.d.japonica
120.蚁鴷 Jynx torquilla 133.毛脚燕 Delichon urbica
(1)J.t.chinensis (1)D.u.1agopoda
121.黑枕绿啄木鸟 Picus canus 鹡鴒科 Motacillidae
(1)P.c.jessoensis 134.山鹡鴒 Dendronoanthus indicus
122.黑啄木鸟 Dryocopus martius 135.黄鹡鴒 Motacilla flava
(1)D.m.martius (1)M.f.macronyx
123.大斑啄木鸟Dendrocopos ma-jor (2)M.f.simillima
(3)M.f.taivana
(1)D.m.brevirostris l36.黄头鹡鴒 Motacilla citreola
124.白背啄木鸟 Dendrocopos leu-cotos (1)M.C.citreola
137.灰鹡鴒 Motacilla cinerea
(1)D.l.1eucotos (1)M.c.robusta
125.小斑啄木鸟 Dendrocopos mi-nor 138.白鹡鴒 Motacilla alba
(1)M.a.baicalensis
(1)D.m.amurensis (2)M.a.ocularis
126.三趾啄木鸟 Picoides tridacty-lus (3)M.a.1eucopsis
139.田 鹨 Anthus novaeseelandiae
(1)P.t.tridactylus (1)A.n.ichardi
ⅩⅥ.雀形目 PASSERIFORMES 140.树 鹨 Anthus hodgsoni
百灵科 Alaudidae (1)A.h.yunnanensis
127.云雀 Alauda arvensi 141.红喉鹨 Anthus cervinus
(1)A.a.kibortis 142.水 鹨 Anthus spinoletta
(2)A.a.pekinensis (1)A.s.japonicus
128.角百灵 Eremophila alpestris 山椒鸟科 Campophagidae
143.灰山椒鸟*Pericrocotus divari-catus
159.棕眉山岩鹨 Prunella mon-tanella
(1)P.d.divaricatus
太平鸟科 Bombycillidae 鸫科 Turdidae
144.太平鸟 Bombycilla garrulus 160.红尾歌鸲 Luscinia sibilans
(1)B.g.centralasiae (1)L.s.sibilans
伯劳科 Laniidae l61.红点颏 Luscinia calliope
145.红背伯劳 Lanius collurio 162.蓝点颏 Luscinia svecica
(1)L.c.speculigerus (1)L.s.svecica
146.红尾伯劳 Lanius cristatus 163.蓝歌鸲 Luscinia cyane
(1)L.c.cristatus (1)L.c.cyane
(2)L.c.confusus 164.红胁蓝尾鸲 Tarsigei cyanurus
147.灰伯劳Lanius excubitor (1)T.c.cyanurus
(1)L.e.sibiricus 165.北红尾鸲Phoenicurus au-roreus
椋鸟科 Sturnidae
148.灰椋鸟 Sturnus cineraceus (1)P.a.auroreus
鸦科 Corvdae 166.黑喉石
149.北噪鸦 Perisoreus infausrus (1)S.t.stejnegeri
(1)P.i.maritimus 167.白顶
150.松 鸦 Garrulus glandarius (1)O.h.pleschanka
(1)G.g.brandtii 168.蓝头矶鸫 Monticola cin-clorhynchus
151.灰喜鹊 Cyanopica cyann
(1)C.c.cyana (1)M.c.gularis
152.灰喜鹊 Pica pica l69.蓝矾鸫 Monticola solitaria
(1)P.p.subsp (1)M.s.philippensis
153.星鸦 Nucifraga caryocat-actes 170.白眉地鸫Zoothera sibirica
(1)Z.s.sibirica
(1)N.c.macrohynchos 171.虎斑地鸫 Zoothera dauma
154.秃鼻乌鸦 Corous fruggilegus (1)Z.d.aurea
(1)C.f.pastinator 172.灰背鸫 Turdus hotulorum
155.寒鸦 Corvus monedula 173.白腹鸫 Turdus pallidus
(1)C.m.dauuricus (1)T.p.obscurus
156.小嘴乌鸦 Corvus corone 174.斑鸫 Turdus naumanni
(1)C.c.orientalis (1)T.n.naumanni
157.渡鸦 Corvus corax (2)T.n.eunomus
(1)C.c.kamtschaticus 莺科 Sylviidae
岩鹨科 Prunellidae l75.鳞头树莺 Cettia squameiceps
158.领岩鹨 Prunella collaris 176.中华短翅莺 Bradypterus tac-sanowskius
(I)P.c.erythropygia
177.小蝗莺 Locusrella certhiola 192.鸲姬鹟 Ficedula mugirrmki
(1)L.c.minor 193.红喉姬鹟 Ficedula parva
178.矛斑蝗莺Locustella lanceola-ta (1)F.p.albicilla
194.乌鹟 M.s.sibirica
179.苍眉蝗莺 Locustella fasciolala 195.灰斑鹟 Muscicapa griseisticta
180.大苇莺 Acrocephalus arundi-naceus 196.北灰鹟 Muscicapa latirostris
山雀科 Paridae
(1)A.a.orientalis 197.大山雀 Parus major
181.黑眉苇莺Acrlocephalus bist-rigiceps (1)P.m.kapustini
198.灰蓝山雀 Parus cyanus
182.芦 莺Phragamaticola ae-don (1)P.c tianschanicus
199.煤山雀Parus ater
(1)P.a.rufescens (1)P.a.ater
183.褐柳莺 Phylloscopus fuscatus 200.沼泽山雀 Parus palustris
(1)P.f.fuscatus (1)P.p.breirostris
184.巨嘴柳莺 Phylloscopus schwarzi 201.褐头山雀 Parus monanus
(1)P.p.baicalensis
185.黄眉柳莺Phylloscopus inor-natus 202.银喉长尾山雀 Aegitthalos caudatus
(1)P.i.inorntaua (1)A.c.caudatus
186.黄腰柳莺 Phylloscopus proregulus 鳾科 Sittidae
203.普通鳾 Sitta europaea
(1)P.p.proregulus (1)S.e.asiatica
187.极北柳莺Phylloscopus bore-alis 旋木雀科Certhiidae
204.旋木雀 Certhia familiaris
(1)P.b.borealis (1)C.f.daurica
(2)P.b.hylebata 攀雀科 Pemizidae
188.暗绿柳莺 Phylloscopus trochiloides 205.攀雀 Remiz pendulinus
(1)R.p.consobrinus
(1)P.t.plumbeitarsus 文鸟科 Ploceidae
189.灰野柳莺 Phylloscopus tenel-lipes 206.家麻雀 Passer domesticus
(1)P.d.domesticus
190.冕柳莺 Phylloscopus corona-tus 207.树麻雀Passer montanus
(1)P.m.montanus
(1)P.c.Pornatus 雀科 Fringillidae
鹟科 Muscicapidae 208.燕 雀 Fringilla montif-ringilla
191.白眉姬鹟 Ficedula zonthopy-gia
209.金翅雀Carduelis sinica
(1)C.s.chaborovi (1)C.c.coccothraustes
210.黄雀 Carduelis spinus 223.白头鵐 Emberiza leucocephala
211.白腰朱顶雀 Carduelis flammea (1)E.L.1eucocephala
(1)C.f.flammea 224.栗鵐 Emberiza rutila
212.极北朱顶雀 Carduelis horne-manni 225.黄胸鵐 Emberiza aureola
(1)E.a.ornata
(1)C.h.exilipes 226.黄喉鵐 Emberiza elegans
213.白翅岭雀 Leucosticte arctoa (1)E.e.ticehursti
(1)L.a.brunneonucha 227.灰头鵐 Emberiza spodocepha-la
214.朱雀 Carpodacus erythrinus
(1)C.e.gren intskii (1)E.s.spodocephala
215.北朱雀 Carpodacus roseus 228.三道眉草鵐 Emberriza cioides
216.松 雀 Pinicola enucleator (1)E.c.cioides
(1)P.e.pacata 229.赤胸鵐 Emberiza fucata
217.红交嘴雀 Loxia curvirostra (1)E.f.fucata
(1)L.c.japonica 230.田鵐 Emberiza rustica
218.白翅交嘴雀*Loxia leu-coptera (1)E.r.rustica
231.小鵐 Emberiza pusilla
219.长尾雀Uragur sibiricus 232.黄眉鵐 Emberiza chrysophrys
(1) U.s.ussuriensis 233.白眉鵐 Emberiza tristrami
(2)U.s.sibiricus 234.苇鵐 Emberiza pallasi
220.红腹灰雀 Pyrrhula pyrrhula (1)E.p.polaris
(1)P.p.griseiventris 235.芦鵐 Emberiza schoeniclus
221.黑尾蜡嘴雀 Eophona migrat0-rla (1)E.s.minor
236.雪鵐 Plectrophenax nivalis
(1)E.m.migratoria (1)P.n.vlasowae
222.锡嘴雀 Coccothraustes coc-cothraustes 237.铁爪鵐 Calcarius lapponicus
(1)C.l.coloratus